Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından hazırlanan, “Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik (“Yönetmelik”) 1 Nisan 2021 tarihli ve 31441 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olup 1 Mayıs 2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Yönetmelik ile Bankalar tarafından yeni müşteri kazanımında kullanılabilecek uzaktan kimlik yöntemleri ve bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden yazılı şeklin yerine geçecek şekilde ya da mesafeli olarak sözleşme ilişkisinin kurulmasına yönelik usul ve esaslar düzenlenmiştir. Yönetmelik’in getirdiği yenilikleri özetle değerlendirmekte fayda görmekteyiz.
Yönetmelik’in 4. maddesine göre; uzaktan kimlik tespiti, müşteri temsilcisi ile kişinin fiziksel olarak aynı ortamda bulunmasına gerek olmadan, çevrimiçi olarak görüntülü görüşmesi ve birbiriyle iletişim kurması ile yapılır. Uzaktan kimlik tespitine ilişkin süreçler ve sistemler, kritik işlemler olarak değerlendirilir. Yönetmelik’in 5. maddesi uyarınca; uzaktan kimlik tespiti süreci, alanında uzman müşteri temsilcileri tarafından gerçekleştirilir ve bu süreçte yaşanılabilecek güvenlik zafiyetlerinin ya da suiistimallerin engellenmesine yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.
Yönetmelik’in 6. maddesi ise, sürecin başlatılması ve genel ilkelere ilişkindir. Kişinin uzaktan kimlik tespitinin yapılması amacıyla özel nitelikli kişisel verilerden sadece biyometrik verisi kullanılabilir. Bu doğrultuda, görüntülü görüşmenin başında kişinin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca açık rızası alınmalıdır. Müşteri Temsilcisi, kimlik tespiti sürecinde psikolojik sorgulamalar ve gözlemler yardımıyla görüşme esnasında kişi tarafından sağlanan bilgilerin inandırıcı ve yeterli olduğuna kanaat getirdikten sonra kişiye geçerli tek kullanımlık şifre gönderilecektir. Kişinin bu şifreyi Uzaktan Kimlik Tespit ara yüzüne girmesiyle süreç tamamlanacaktır. Ayrıca, Yönetmelik’in 10. maddesi uyarınca; kimlik tespit sürecinin tamamının denetlenebilmesi ve kaydedilebilmesi adına verilerin tümü saklanacaktır.
Uzaktan kimlik tespiti sürecinde beyaz ışık altında görsel olarak ayırt edilebilen güvenlik ögelerine, fotoğraf ve imzaya sahip olan kimlik belgesi kullanılması öngörülmüştür. Yönetmelik’in 8. maddesi, uzaktan kimlik tespiti süreci esnasında kişinin canlılığını tespit edici yöntemlere yer vermiştir. Bu doğrultuda müşteri temsilcisi, kullanılan kimlik belgesindeki fotoğrafın ve kişisel bilgilerin kişi ile uyuştuğundan emin olmalıdır ve kişi ile kuracağı diyalog ve yapacağı gözlemler neticesinde kimlik belgesindeki bilgilerin, görüşme esnasında kişi tarafından sağlanan bilgilerin ve belirtilen niyetin inandırıcı ve yeterli olduğuna kanaat getirmelidir. Yönetmelik’in 9. maddesinde ise zayıf ışık koşulları, düşük görüntü kalitesi ve benzeri durumlar nedeniyle görsel doğrulama yapılmasının ve/veya kişi ile sözlü iletişim kurmanın mümkün olmadığı hallerde görüntülü görüşme aşamasının sonlandırılacağı öngörülmüştür.
Yönetmelik’in ‘Uzaktan Kimlik Tespitinde Sorumluluk’ başlıklı 11. maddesine göre; kimliğin doğru tespitinde sorumluluk Bankaya ait olduğundan belirtilen şartlara ek olarak yapılan işlemin türü ve tutarına göre Banka tarafından gerekli önlemler alınmalıdır. İtiraz halinde ispat yükümlülüğü de Bankada olacaktır.
Son olarak, Yönetmelik’in 12. maddesine göre; kimlik tespitinden sonra sözleşme ilişkisinin kurulabilmesi için, sözleşmenin tüm şartlarının müşterinin okuyabileceği şekilde internet veya mobil bankacılık aracılığıyla müşteriye iletilmesi gerektiği ve sözleşmeyi kuran irade beyanının müşteriye özgü şifreleme gizli anahtarıyla Bankaya iletilmesi gerektiği düzenlenmektedir.